Bardzo często Klienci zgłaszają się do Kancelarii, z przekonaniem, że dopiero, jak zakończą sprawę o rozwód lub separację, to będą musieli odrębnie regulować pozostałe kwestie często sporne między małżonkami – przede wszystkim dotyczące wspólnych małoletnich dzieci oraz sprawy o alimenty.

Tymczasem trzeba pamiętać, że wszystkie te kwestie są regulowane przez Sąd kompleksowo w sprawie o rozwód lub separację.

Co więcej, jeśli chodzi o alimenty, to w czasie trwania sprawy o rozwód lub o separację nie może być wszczęta odrębna sprawa o zaspokojenie potrzeb rodziny i o alimenty pomiędzy małżonkami albo pomiędzy nimi a ich wspólnymi małoletnimi dziećmi co do świadczeń za okres od wytoczenia powództwa o rozwód lub o separację.

Gdyby więc strona odrębnie w toku sprawy o rozwód wszczęła sprawę o alimenty, to pozew w takiej sprawie sąd przekaże sądowi, w którym toczy się sprawa o rozwód lub o separację.

Z przepisów jasno wynika, że postępowanie w sprawie o zaspokojenie potrzeb rodziny lub o alimenty, wszczęte przed wytoczeniem powództwa o rozwód lub o separację, ulega z urzędu zawieszeniu z chwilą wytoczenia powództwa o rozwód lub o separację co do świadczeń za okres od jego wytoczenia. Po prawomocnym zakończeniu sprawy o rozwód lub o separację zawieszone postępowanie podejmuje się z mocy prawa, orzeczenia zaś, których wykonanie było wstrzymane, podlegają wykonaniu, jednak tylko co do okresu, za który w sprawie o rozwód lub o separację nie orzeczono o roszczeniach objętych zawieszonym postępowaniem. W pozostałym zakresie postępowanie ulega z mocy prawa umorzeniu.

Co ustala Sąd w wyroku rozwodowym ?

Należy wyjaśnić zatem, jakie kwestie reguluje Sąd w wyroku rozwodowym oraz w wyroku orzekającym separację. Przepisy dotyczące elementów wyroku rozwodowego stosuje się także do separacji.

W wyroku rozwodowym Sąd w pierwszej kolejności orzeka o rozwiązaniu małżeństwa przez rozwód i orzeka czy i który z małżonków ponosi winę rozkładu pożycia.

Naturalnie trzeba wskazać, że na zgodne żądanie małżonków sąd zaniecha orzekania o winie (rozwód bez orzekania o winie). Wtedy skutki są takie, jak gdyby żaden z małżonków nie ponosił winy.

Oprócz tej podstawowej kwestii, w wyroku orzekającym rozwód sąd rozstrzyga o:

władzy rodzicielskiej nad wspólnym małoletnim dzieckiem obojga małżonków
kontaktach rodziców z dzieckiem (tutaj trzeba pamiętać, że na zgodny wniosek stron sąd nie orzeka o utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem).
oraz orzeka, w jakiej wysokości każdy z małżonków jest obowiązany do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania dziecka.

Oprócz tego, jeżeli małżonkowie zajmują wspólne mieszkanie, sąd w wyroku rozwodowym orzeka także o sposobie korzystania z tego mieszkania przez czas wspólnego w nim zamieszkiwania rozwiedzionych małżonków.

W wypadkach wyjątkowych, gdy jeden z małżonków swym rażąco nagannym postępowaniem uniemożliwia wspólne zamieszkiwanie, sąd może nakazać jego eksmisję na żądanie drugiego małżonka.

Na zgodny wniosek stron sąd może w wyroku orzekającym rozwód orzec również o podziale wspólnego mieszkania albo o przyznaniu mieszkania jednemu z małżonków, jeżeli drugi małżonek wyraża zgodę na jego opuszczenie bez dostarczenia lokalu zamiennego i pomieszczenia zastępczego, o ile podział bądź jego przyznanie jednemu z małżonków są możliwe.

Z przepisów także wynika, że na wniosek jednego z małżonków sąd może w wyroku orzekającym rozwód dokonać podziału majątku wspólnego, jeżeli przeprowadzenie tego podziału nie spowoduje nadmiernej zwłoki w postępowaniu.

Tutaj trzeba jednak zauważyć, że zazwyczaj sprawy o podział majątku wspólnego są skomplikowane oraz trwają znacznie dłużej niż sam rozwód, a zatem najczęściej w praktyce sprawy o podział majątku wspólnego są prowadzone oddzielnie, po uprawomocnieniu się orzeczenia o rozwodzie (chyba, że pomiędzy małżonkami została wcześniej już ustanowiona rozdzielność majątkowa – wówczas można przeprowadzić podział majątku nawet przed rozwodem lub w jego trakcie).

W sprawach o rozwód i separację można zatem regulować szereg innych kwestii istotnych dla małżonków i ich małoletnich dzieci. Wszystko zależy zawsze od okoliczności konkretnej sprawy.

Agnieszka Skowron – Adwokat Bytom, ul. Gliwicka 25, tel. 570 627 121