Wspomniano wcześniej, że władza rodzicielska obejmuje swoim zakresem 3 kwestie: zarząd majątkiem dziecka, reprezentację dziecka, a przede wszystkim pieczę nad dzieckiem.
Najczęściej piecza jest sprawowana przez jednego z rodziców (przeważnie matkę dziecka), a drugi z rodziców posiada uregulowane kontakty z dzieckiem.
Jednakże coraz większe zainteresowanie wśród rodziców dziecka żyjących w rozłączeniu, ale posiadających władzę rodzicielską, wzbudza tzw. piecza naprzemienna, potocznie określana jako opieka naprzemienna.
Co oznacza „piecza naprzemienna”?
W polskim porządku prawnym nie ma definicji „pieczy naprzemiennej” lub inaczej „opieki naprzemiennej”. Instytucja ta wywodzi się z doktryny prawa amerykańskiego, jednakże jest coraz częściej stosowana w krajowych orzeczeniach.
Piecza naprzemienna jest niczym innym jak sposobem uregulowania władzy rodzicielskiej przysługującej obojgu rodzicom żyjącym w rozłączeniu.
Idea opieki naprzemiennej sprowadza się do założenia, że dziecko przebywa na zmianę raz u jednego z rodziców, raz u drugiego rodzica mniej więcej w taki samym okresie. Czyli np. syn lub córka spędza naprzemiennie dwa tygodnie u matki i dwa tygodnie u ojca. Albo np. tydzień u ojca, tydzień u matki. Dokładny sposób sprawowania pieczy naprzemiennej jest regulowany w toku postępowania.
Podstawę prawną do zastosowania pieczy naprzemiennej stanowi obecnie art. 107 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, choć brak jest bardziej szczegółowych regulacji w tym zakresie.
Opieka naprzemienna – kiedy można?
Choć Klienci coraz częściej pytają o opiekę naprzemienną, to jednak nie w każdej sprawie będzie ona możliwa do zastosowania.
Takie rozwiązanie znajduje najczęściej zastosowanie w tych przypadkach, gdy oboje rodzice są silnie zaangażowani w pieczę, rozwój i wychowanie dziecka. Przeważnie będzie możliwa wówczas, gdy dziecko jest już w jakimś stopniu przyzwyczajone do spędzania czasu z każdym z rodziców i każdy rodzic potrafi zapewnić takie samo wsparcie i opiekę. Zdaje się, że będzie także możliwa, gdy rodzice nie będą silnie skłóceni, brak współpracy między rodzicami i głęboki konflikt raczej wykluczy taki sposób sprawowania władzy rodzicielskiej. Przeszkodą może być także wiek dziecka – opieka naprzemienna nie sprawdzi się w przypadku niemowląt i bardzo małych dzieci.
Istotną jednak zaletą uregulowania wykonywania władzy rodzicielskiej poprzez pieczę naprzemienną jest z pewnością budowanie relacji z każdym rodzicem w równym stopniu i tym samym udział obojga rodziców w procesie wychowania dziecka, pomimo tego, że żyją w rozłączeniu.
Opieka naprzemienna a alimenty
Nie jest zatem tak, by automatycznie ustanowienie pieczy naprzemiennej powodowało, że Sąd nie zasądzi alimentów na rzecz dziecka. Należy jednak zwracać uwagę na dochody rodziców. Jeśli bowiem nie ma większej dysproporcji między dochodami rodziców, wówczas rozstrzygnięcie Sądu może sprowadzać się do podzielenia między rodziców kosztów utrzymania dziecka w częściach równych. Jeśli jednak dochody rodziców znacznie się różnią, wówczas rodzice będą obciążeni kosztami utrzymania dziecka w różnej wysokości.
Piecza naprzemienna a 500+
Z art. 5 ust. 2a ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci wynika, że jeśli dziecko, zgodnie z orzeczeniem sądu, jest pod opieką naprzemienną obydwojga rodziców:
- rozwiedzionych,
- żyjących w separacji lub
- żyjących w rozłączeniu
sprawowaną w porównywalnych i powtarzających się okresach, wówczas kwotę świadczenia 500+ ustala się każdemu z rodziców w wysokości połowy kwoty przysługującego za dany miesiąc świadczenia wychowawczego.
Jeśli więc opieka naprzemienna jest tak uregulowana, że dziecka spędza pół miesiąca z matką, a pół miesiąca z ojcem, wówczas każdy z rodziców otrzyma po 250 zł.
Opieka naprzemienna (piecza naprzemienna) jest rozwiązaniem nowym, coraz częściej jednak branym pod uwagę przez Sądy, ale również samych rodziców. Jej ustanowienie ma sporo zalet, jednakże zawsze należy zastanowić się, czy jest odpowiednim rozwiązaniem w konkretnym przypadku.
W razie wątpliwości, zapraszamy do kontaktu z Kancelarią. Fachowa pomoc może ułatwić sporządzenie właściwego żądania oraz podjęcie ostatecznej decyzji.
